Hoe looi je huiden

Het looien van huiden

Het prepareren van huiden van groter wild, zoals reeën, varkens en ook vossen kan men heel goed zelf doen. Vaak gebeurd er niets met de huid van een geschoten bok en wordt die aan de vuilnisman meegegeven. Dat is eigenlijk jammer: een goed geprepareerde huid is een fraaie wandversiering.

In tegenstelling van het bont van zoogdieren is het zomervel van een ree veel beter houdbaar dan de winterhuid. De winterdos geeft vrijwel altijd haaruitval. Waardevolle en zeldzame huiden, behoren door een geschoolde preparateur te worden gelooid. Ook het vervaardigen van leer en zeemleer, kan men beter aan de vakman overlaten.

De juiste behandeling van de huid begint bij het afstropen: hoe vroeger, hoe beter de kwaliteit. Rotting begint reeds na enige uren afhankelijk van de buitentemperatuur en vooral bij wild, dat niet onmiddellijk na de dood ontweid is (nazoek). Bovendien komt daar nog bij, dat het afdoen van de huid in warme toestand van het wild veel gemakkelijker is en vooral bij het reewild, maar ook bij de vos met de vingers en een schone doek kan geschieden. Varkens moeten echter scherp worden ontdaan van hun vel, daarvan moet men de huid grotendeels lossnijden. Van veel belang is het, zeker als men een skinner gebruikt, dat er geen vlees of vetresten aan de huid achter blijven.

Voor de eerste conservering staan ons drie methoden ten dienste: drogen, diepvriezen, of zouten. De meeste eenvoudige methode is het drogen aan de lucht op een koele, luchtige plaats nooit in de zon. Bij het drogen treedt een chemisch proces in het bindweefsel op, waardoor de vezels krimpen. Het is dan ook noodzakelijk de huid uit te spannen, met de vleeszijde naar buiten gekeerd. De huiden van vossen en klein roofwild worden veelal op een houten rek gespannen. Of op de schuurdeur getimmerd. Bij het diepvriezen mag de huid niet te veel uitdrogen en daarom stopt men die in een plasticzak.

Zeer grote huiden (eland, beer) en huiden die veel vet bevatten, worden gezouten met gewoon keukenzout. Bij de eerste behandeling mag men geen aluin gebruiken daar dat de verdere behandeling bemoeilijkt. Gezouten huiden moeten zo snel mogelijk gelooid worden, daar zout slechts een geringe bescherming biedt tegen rotting.

Hoewel er veel looimiddelen en methoden bekend zijn, gaat het meestal om methodieken die niet alleen een grote ervaring vereisen, maar ook speciale apparatuur, machines etc.

Een simpele methode, die doeltreffend ook door een leek is toe te passen en waarmee ik zelf goede ervaring heb opgedaan, volgt hieronder:

Men heeft nodig: 2 kg zout, 500 gram mierenzuur en 800gram Aluin. Met deze hoeveelheid kan men vier reehuiden looien. De gedroogde huid wordt 24 uur geweekt in 20 liter water met 500 gram keukenzout. Nadat de huid grondig is uitgespoeld, wordt deze op een plank gespannen en met een stomp mes zorgvuldig van vleesresten en vellen ontdaan. Deze handeling vereist de meeste moeite van het procédé. Gebruik vooral een stomp mes, daar men anders zeker de huid beschadigd. Dan gaat de huid 48 uur in 30 liter water met 1,5, kg keukenzout en het mierenzuur. Na 48 uur wordt de aluin toegevoegd. Daar aluin moeilijk oplost, verdient het aanbeveling de huid uit het bad te nemen, en de aluin goed aan de vleeszijde in te wrijven. Men laat de huid nu 4 dagen in het bad, af en toe eens goed omroeren met een stok. Na vier dagen laat men het vel goed uitdruppen en spant het dan uit op een houten schot. Al naar de gewenste vorm de randen goed met kopspijkers vastzetten. De vleeszijde naar buiten. Het drogen moet zo langzaam mogelijk geschieden. Bij voorkeur stelt men de huid horizontaal weg in een geventileerde ruimte (koel): de looistoffen moeten in de huid kunnen opdrogen. Dit bevordert de houdbaarheid. De periode van droging duurt 1 á 2 weken. Is de huid door en door droog, dan wordt de gladde binnenzijde opgeruwd met schuurpapier, eerst een grove korrel en daarna een fijne korrel. Men verwijdert op deze manier nog wat achter gebleven vliezen en de leerzijde ziet er fraai uit. Is de leerkant grondig afgeschuurd, dan snijdt men met een scherp mes de randen er af. Om het vel zacht te maken (een varkensvel blijft stug) rolt men het op, stopt het 24 uur in de diepvries en trekt het dan heen en weer over de rand van de stoel of een plank. Maar is de huid bedoeld als wandversiering, dan is dat laatste overbodig. Netjes uitborstelen en u heeft een goed geprepareerde reeënhuid.

De pootjes kunnen gebruikt worden om kapstokken of geweerrekken van te maken. Daartoe is het niet nodig het bot en peesgedeelte te verwijderen. Een preparateur adviseerde mij eens, de pootjes met het tegengewicht rechthoekig gebogen, 14 dagen in de brandspiritus te stoppen. Brandspiritus is pure methylalcohol en dit conserveert de pootjes afdoende. Na dit bad laten drogen in de zon. De eenmaal gegeven stand van de tenen blijft gefixeerd en men kan ze naar believen inkorten en bevestigen op een daartoe geschikte plank.